LPG to produkt rafinacji ropy naftowej stosowany między innymi do zasilania silników pojazdów mechanicznych. Jest ciekłą mieszaniną propanu (C3H8) i butanu (C4H10) z niewielką zawartością innych związków chemicznych. Dwa główne składniki autogazu mogą występować w różnych proporcjach, w wyniku czego wyróżniamy LPG letnie i zimowe. Czym różnią się między sobą te dwie mieszanki?
Właściwości propanu i butanu
Propan i butan to organiczne związki chemiczne z grupy alkanów, czyli łańcuchowych węglowodorów nasyconych zbudowanych wyłącznie z atomów węgla i wodoru. Oba są gazami niskowrzącymi – o ile jednak butan zaczyna wrzeć już w temperaturze około -0,5°C, tak propan przestaje parować dopiero przy temperaturze około -43°C. Te właściwości obu gazów wykorzystywane są przy ustalaniu składu LPG letniego i zimowego. Wymagania jakościowe LPG jako paliwa silnikowego są opisane w normie PN-EN 589. Określa ona między innymi prężność par (lotność mieszaniny) autogazu. Zachowanie jej na odpowiednim poziomie jest bardzo ważne, ponieważ pozwala na wydostanie się LPG ze zbiornika.
Różnice między LPG letnim i zimowym
Mając na uwadze różne temperatury wrzenia obu gazów wchodzących w skład LPG, w okresie zimowym zwiększa się zawartość propanu w autogazie: stanowi on 60% mieszanki, a butan 40%. Dzięki temu gaz ma wyższą prężność i może łatwiej wydostać się ze zbiornika. Jak tłumaczy specjalista z firmy Auto Gaz Śląsk z Katowic, wspomniana norma określa konieczność stosowania zimą mieszaniny zapewniającej prężność par minimum 150 kPa w temperaturze otoczenia -5°C. W okresie letnim zbyt wysoka prężność par mogłaby jednak powodować odparowanie gazu za wcześnie, już w przewodach instalacji, co skutkowałoby nieprawidłowościami w działaniu silnika auta na gaz. Z tego względu w letnim LPG przeważa butan: stanowi 60% mieszanki, a propan 40%.
Dostępność letniego i zimowego LPG na stacjach paliw
Zimowe LPG dostępne jest na stacjach paliw w okresie od 1 grudnia do 31 marca. Zmiana gazu z zimowego na letni rozpoczyna się 1 kwietnia, ale nie odbywa się z dnia na dzień, ponieważ nie ma takiej potrzeby – gaz zimowy ma lepsze parametry w zakresie prężności niż wymagane w okresie letnim. Zimowe LPG, ze względu na wyższą zawartość propanu, jest nieco droższe niż letnie. Ponadto letnie LPG jest o około 6% bardziej kaloryczne niż zimowe, dlatego jego stosowanie pozwala obniżyć zużycie paliwa.
